piątek, 3 kwietnia 2009

Kobieta upadła

Określenie kobiety mianem upadłej przywodzi na myśl hipokryzję rodem ze świata Dulskich i im podobnych. Piętnowano w ten sposób nie tylko prostytutki, ale i tzw. "porządne niewiasty", które pobłądziły na krętej drodze publicznej moralności.
Próżno szukać w twórczości Jane Austen awanturniczych przygód na miarę dzieł Samuela Richardsona ("Pamela"; "Clarissa"), które bazowały głównie na eksploatowaniu cienkiej granicy dzielącej przyzwoitość i upadek moralny. Jednakże nawet w wyważonych , mocno osadzonych w rzeczywistości powieściach Austen przemycono pewne wątki dające wgląd na panujący ówcześnie system wartości.
W "Rozważnej i romantycznej" znamienną, choć poboczną rolę odgrywa historia Elizy, młodzieńczej ukochanej pułkownika Brandona. Uwiedziona , a następnie porzucona zachodzi w niechcianą ciążę. Zapobiegliwa rodzina wysyła ją na wieś , gdzie w tajemnicy wydaje na świat córkę. Dziecko zostaje odebrane matce i oddane na łaskę krewnych. Ona sama jest już na zawsze wykluczona z towarzystwa i pozbawiona szansy na odbudowanie życia. Tracąc bezpowrotnie reputację staje się dla świata nikim.
Ale nie tylko panny płaciły wysoką cenę . Mężatki miały jednak nad nimi tę przewagę,że ich pozycja była już ugruntowana przez małżeństwo. Generalnie, społeczeństwo przymykało oczy na ich romanse, tak długo jak zachowywano niezbędną dyskrecję. Ujawnienie zdrady wywoływało skandal , mogący nawet doprowadzić do, o zgrozo, rozwodu. Był on zaś w owym czasie procedurą niezwykle skomplikowaną, kosztowną i czyniącą z nieszczęsnej pary pożywkę dla niezdrowej sensacji.
Taki los spotyka jedną z bohaterek "Mansfield Park", Marię Rushworth. Uciekając z kochankiem nie dała mężowi żadnej szansy na zatuszowanie afery. Orzeczono rozwód; romans przyniósł gorzkie rozczarowanie, a sama Maria została skazana na życie z dala od rodziny i przyjaciół, za to z nieznośną ciotką Norris u boku.
Obraz "Rozbite lustro" J.B Greuze'a wybrałam dla zilustrowania tekstu , nieprzypadkowo. Jest on często interpretowany jako przypowieść o utraconej cnocie , którą odzwierciedlać ma rozbite lusterko. Zamęt panujący w pokoju i niedbały strój dziewczyny symbolizuje chaos panujący w jej poczuciu moralności.

1 komentarz:

Lena pisze...

Eliza to córka ukochanej pułkownika Brandona i jego podopieczna :P