Take the Quiz here!
XIX-wieczna Anglia była swego rodzaju ewenementem,jeśli chodzi o literacką aktywność kobiet. Mary Wollstonecraft Shelley,Jane Austen,siostry Bronte,George Elliot,czy Elizabeth Gaskell przełamały męską dominację na niwie powieściopisarskiej ,stając się pionierkami literatury kobiecej. Ich nowatorskie podejście do rozwoju nauki( Mary Shelley),wrażliwość społeczna(Gaskell),odejście od tradycyjnego sentymentalizmu na rzecz realizmu(Austen,Elliot),wreszcie nieskrępowana konwencjami wyobraźnia (Bronte)zapewniły im trwałe miejsca w historii literatury oraz,co chyba istotniejsze,w sercach kolejnych generacji czytelników.
Charlotte Bronte miała kiedyś wyrazić swoją niechęć do twórczości Jane Austen. Beznamiętni bohaterowie i przyziemne problemy skutecznie zniechęciły Bronte do dzieł swej rodaczki. To zainspirowało mnie do stworzenia małego porównania między najsłynniejszymi powieściami pisarek:" Dumy i uprzedzenia" i "Jane Eyre"
1.Treść
Na pierwszy rzut oka ich treść wydaje się ,albo błaha ( 5 panien na wydaniu stara się o dobrą partię),albo groteskowo udziwniona( skromna guwernantka zakochuje się w arystokracie,który skrywa przed światem swoją chorą psychicznie żonę-Kreolkę).
Nie należy jednak oceniać książki po okładce. Prosta historia z życia kilku prowincjonalnych panien skrywa wiele prawd o relacjach damsko-męskich ,a zawiłe koleje losu guwernantki podane są w sposób tak przekonujący ,że jesteśmy w stanie uwierzyć ,że i nam mogłaby przytrafić się podobna historia.
2.Bohaterki
Niezależność na dwa głosy. Choć obie dzieli przepaść doświadczeń i charakterów, zarówno Elizabeth Bennet,jak i Jane Eyre stanowią przykład dumnych,niezależnie myślących i inteligentnych kobiet,które w najlepszym razie mogłyby zostać uznane przez otoczenie za "niekonwencjonalne".
3.Posępny kochanek
W kwestii idealnego mężczyzny obie pisarki były zaskakująco zgodne: musi być nieidealny. Z daleka grubiański i szorstki przy bliższym poznaniu ukazuje swą delikatną i czułą stronę.Obu łączy wysoki status społeczny,który w dużym stopniu odpowiada za zepsucie ich charakterów. Dopiero ,gdy na drodze znużonego pochlebstwami i zatracającego się w zarozumialstwie pana Darcy'ego stanie świeża i szczera panna Bennet ,ukaże on światu to,co najszlachetniejsze w swoim charakterze. Podobnie Edward Rochester,zgorzkniały i zepsuty wielkoświatowymi uciechami, odnajduje prawdziwą miłość w niewinnej i oddanej mu młodej dziewczynie.
4. Miłość z przeszkodami
Miłość nie byłaby tak fascynująca ,gdyby nie męki,które jej towarzyszą.Wiedziały o tym nasze autorki i trzeba przyznać,że zrobiły wszystko ,aby skomplikować perypetie uczuciowe swych bohaterów. U Austen przeszkodą są oni sami :jego duma i jej uprzedzenia. Bronte zaś przyczyn szuka w okolicznościach zewnętrznych,prawnych i moralnych.
5.Wątki autobiograficzne
Zarówno ciężkie dzieciństwo Jane Eyre w surowym instytucie dla dziewcząt,jak i jej profesja guwernantki były udziałem Charlotte. Z kolei biografowie i badacze twórczości Austen doszukują się w osobie pana Darcy'ego inspiracji rzeczywistym znajomym Jane,Tomem Lefroy. Są to jednak spekulacje niepoparte dowodami.Faktem jest jednak ,że Austen podobnie ,jak jej bohaterka odrzuciła korzystną ofertę małżeństwa i hołdowała wyrażonej w powieści romantycznej wizji miłości.
6.Styl
Lekki i przyjemny u Austen,ciężki i mroczny u Bronte. Rozterki panny Bennet są dylematami moralnymi panny Eyre ,dyskomfort Elizabeth z zderzeniu z wyższymi sferami w przypadku Jane Eyre staje się poniżającym widowiskiem i męką zazdrości. Pan Darcy zostaje ukarany za swą wyniosłość cierpieniem nieodwzajemnionej miłości; pan Rochester musi zapłacić za grzeszne życie okaleczeniem.
Mimo wielu różnic obie książki łączy uderzająca aktualność i nieprzemijająca popularność. Zmieniły się czasy,przeminęły obyczaje,ale prawda o ludzkiej naturze i jej pragnieniach pozostała.
